บ้านเพลงไทย ความภูมิใจของคนไทยรักษ์เพลง

สโมสรบ้านเพลงไทย => ห้องพระ => ข้อความที่เริ่มโดย: มหาสุ ที่ พฤษภาคม 19, 2013, 09:40:28 PM

หัวข้อ: โอษฐภัย
เริ่มหัวข้อโดย: มหาสุ ที่ พฤษภาคม 19, 2013, 09:40:28 PM
โอษฐภัย
 (บาลีไทย)

 อ่านว่า โอด-ถะ-ไพ

 “โอษฐภัย” เขียนเป็นบาลีว่า “โอฏฺฐภย” อ่านว่า โอด-ถะ-พะ-ยะ ประกอบด้วย โอฏฺฐ + ภย

 “โอฏฐ” แปลตามศัพท์ว่า “อวัยวะที่ถูกเผาโดยความร้อนในข้าวสุกเป็นต้น” “อวัยวะที่ชอบข้าวสุกเป็นต้น” เราเขียนตามสันสกฤตเป็น “โอษฐ” ความหมายที่เข้าใจกันคือ ปาก, ริมฝีปาก
 ดูความหมายตามศัพท์จะเห็นได้ว่า เล็งถึงอวัยวะที่ทำหน้าที่เคี้ยวกินอาหารเท่านั้น ไม่ได้หมายถึงที่ทำหน้าที่พูด
 แต่ในภาษาไทย “ปาก” มีความหมาย 2 นัย คือ เกี่ยวกับการกิน เช่น “เลี้ยงปากเลี้ยงท้อง” และเกี่ยวกับการพูด เช่น “ปากกล้า” = พูดไม่เกรงกลัวใคร “ปากหวาน” = พูดจาไพเราะ

 “ภย” แปลว่า ความกลัว, ความตกใจกลัว, ความหวาดหวั่น, สิ่งที่น่ากลัว, อันตราย

 โอฏฐ + ภย = โอฏฐภย = โอษฐภัย เป็นคำที่เราผูกขึ้นจากบาลี (ไม่มีใช้ในคัมภีร์) แปลตามศัพท์ว่า “ภัยเกิดจากปาก” แปลตามความหมายในภาษาไทยว่า “ภัยที่เกิดจากคําพูด” หมายถึง ผลร้ายที่เกิดจากการพูดกระทบกระเทือนถึงผู้มีอำนาจ แล้วถูกกระทำให้เดือดร้อนโดยอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง

 : สจฺจํเว อมตา วาจา
 ความจริงไม่เคยทำให้คนพูดตาย
 การไม่ยอมรับความจริงต่างหากที่ทำ
 เพราะฉะนั้น พูดความจริงกับคนที่ไม่ยอมรับความจริง : โอษฐภัย !

                                          นาวาเอกทองย้อย แสงสินชัย