คนโบราณนั้นท่านบอกว่า การระลึกถึงความตายเป็นสิ่งดี ความตายนี้หาก
เรารู้จักทำจิตทำใจให้ถูกต้องก็จะได้ประโยชน์มากดังที่ท่านประพันธ์ไว้ว่า
“ระลึกถึงความตายสบายนัก
มันหักรักหักหลงในสงสาร
บรรเทามืดโมหันธ์ในสันดาน
ทำให้หาญหายสะดุ้งไม่ยุ่งใจ”
คงเป็นเรื่องแปลกประหลาดเหลือเกิน ที่นึกถึงความตายแล้วจะมีอานุภาพ
แก่จิตใจของเรามากถึงเพียงนั้น เราลองพิจารณาดูก็เห็นจริง หากเรารู้ว่าวันพรุ่ง
นี้เป็นวันตายของเรา จิตใจเราจะเปลี่ยนไป เราจะไม่ใช้ชีวิตอย่างเหลวไหลไร้ค่า
เราคงตั้งใจทำสิ่งที่ดีที่สุด
ช่วยบรรเทาราคะหรือความกำหนัด
การระลึกถึงความตายนี้ช่วยเปลี่ยนจิตเปลี่ยนใจของเรา เปลี่ยนได้อย่างไร
ท่านบอกว่า ประการแรก หากเรามีราคะ มีความกำหนัดอยู่ในจิตใจ เมื่อเราระ
ลึกถึงความตายนั้น เราจะเห็นร่างกายเรานั้นไม่สวยไม่งามอีกต่อไป ถึงเวลาก็
จะเปลี่ยนไปกลายเป็นของเน่าเหม็น เมื่อเห็นความจริงในข้อนี้ ราคะ ความกำ
หนัดหลงใหลในรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ในร่างกายเราหรือคนอื่นก็ตาม ก็จะ
บรรเทาเบาบางลงไปได้
ช่วยบรรเทาโลภะหรือความโลภ
การระลึกถึงความตาย ช่วยบรรเทาโลภะได้เช่นกัน เพราะเมื่อเราลืมตาย
ไม่นึกถึงความตาย เราก็จะเผลอไป ตั้งหน้าตั้งตากอบโกยเข้าตัวเราตลอดเวลา
ความโลภก็พอกพูนขึ้น จนบางครั้งเราลืมตระหนักถึงคุณค่าที่แท้จริงของชีวิตไป
แต่เมื่อเราระลึกถึงความตายได้ เราจะรู้จริงว่าเมื่อเราตายไป ข้าวของเงินทองที่
เรามีอยู่นั้น เราไม่สามารถเอาไปได้เลย ความโลภของเราก็จะบรรเทาน้อยลงไป
หันไปทำความดีเพิ่มขึ้น
ช่วยบรรเทาโทสะหรือความโกรธ เมื่อระลึกถึงความตายได้ เราจะได้
คิด ว่าเราจะโกรธกันทำไม เพื่ออะไร โกรธมีแต่จะบั่นทอนจิตใจ ทำร้ายตัวเองไม่
ประโยชน์อันใด เพราะสุดท้ายเราก็ต้องตายเช่นกัน ทำไมไม่ให้อภัยกัน รักกันไว้
เพื่อชีวิตที่เหลือจะได้มีความสุข
ช่วยบรรเทาโมหะ คือความหลง มีคำโบราณกล่าวว่า “คนเราหลงตัว
ก็ลืมตาย หลงกายก็ลืมแก่ หลงเมียก็ลืมพ่อแม่” แต่ถ้าเราคิดถึงความตายเราก็
จะไม่หลงลืมตัว ถ้าเราคิดถึงความแก่เราก็จะไม่หลงในร่างกาย ถ้าเราคิดถึงพ่อ
แม่เราก็จะไม่หลงเมีย ดังนั้นถ้าเราระลึกถึงความตายอยู่เสมอ เราก็จะไม่ไปหลง
ยึดติดกับสิ่งที่บรรทอนจิตใจของเรา
ความตายเป็นสิ่งไม่น่ากลัว เพราะเราทุกคนมีความตายเป็นสิ่งติดตัว
มาตั้งแต่เกิด
ที่เรากลัวความตายแท้จริงไม่ใช้กลัวตาย หากแต่ว่าเรากลัวที่จะต้อง
พรากจากสิ่งที่เรายึดติดอยู่ทั้งหลายแหล่ ชื่อเสียง เงินทอง ความสุขทางโลก สิ่ง
เหล่านี้ล้วนทำให้เรากลัวตายทั้งสิ้น...
จากหนังสือ วาระแห่งกรรม วงจรชีวิตที่ทุกคนต้องรู้จัก
สำนักพิมพ์ ธรรมสภา
ข้อธรรมโดย พระดุษฎี เมธังกุโร